UZUN DÖNEM İKAMET İZNİ NEDİR?

Uzun süreli ikamet ülkemizde kesintisiz olarak en az sekiz yıl oturma izniyle / ikamet tezkeresiyle / oturma izniyle kalmış / ikamet etmiş olan ya da İçişleri Bakanlığı Göç Politikaları Kurulunun belirlediği koşulları yerine getiren yabancılara, Bakanlığın onayıyla Göç İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından verilen süresiz oturma iznine Uzun Dönem İkamet İzni ya da uzun dönem oturma izni denmektedir. Bu iznini alan yabancıların her yıl ya da iki yılda bir oturma izni uzatımı yapmalarına gerek bulunmamaktadır.

Kesintisiz en az sekiz yıl oturma izninin hesaplanmasında, öğrenci ikamet sürelerinin yarısı, farklı amaçlı alınan ikamet sürelerinin ise tamamı kabul edilmektedir. Uzun dönem ikamet izni için istenen şartları yerine getiren yabancıların müracaat ederek uzun dönem ikamet izni almaları mümkündür.

Mültecilerin, şartlı mültecilerin ve ikincil koruma statüsü sahipleri ile insani oturma izni sahiplerinin ve geçici koruma sağlananların, uzun dönem ikamet iznine geçiş hakları bulunmamaktadır.

UZUN DÖNEM İKAMET İZNİNE GEÇİŞTE ARANAN ŞARTLAR NELERDİR?

1. Kesintisiz en az sekiz yıl oturma izniyle ülkemizde kalmış/ikamet etmiş olmak gerekir. (Kesintisiz en az sekiz yıl oturma izninin hesaplanmasında öğrenci ikamet izni süresinin ½’si, diğer ikamet izinlerinin ise tamamı sayılmaktadır.)

Kesintisiz sekiz yıl süreyle oturma izni hesaplaması nasıl yapılır?

1. Hesaplama yapılırken yabancının başvuru yaptığı tarih esas alınır. Yurt dışında geçirilen süreler ve oturma izni olmaksızın Türkiye’de kaldığı süreler kesinti olarak kabul edilir.

2. Başvuru tarihinden itibaren geriye dönük olarak 1 yıllık dilimler içinde toplam 180 günü aşan kesinti yok ise diğer bir yıllık dilime geçilir ve bu kontrol 8 yıl tamamlanana kadar devam eder.

3. 1 yıllık dilimlerde 180 günü aşan kesinti olmaması durumunda son 5 yıllık dilim içinde toplam 365 günü aşan kesinti olup olmadığına bakılır.

4. 8 yıl içinde bir seferde veya peş peşe, yurt dışında ya da ikamet izni olmadan Türkiye’de geçirdiği süre 6 ayı geçen yabancıların talepleri, dilimlik hesaplama işlemi yapılmadan olumsuz olarak sonuçlandırılır.

5. Hakkında sınır dışı etme kararı bulunan yabancıların, önceki ikamet izni süreleri, ikamet izin sürelerinin toplanmasında hesaba katılmaz.

6. Son üç yıl içinde sosyal yardım almamış olmalıdır.

7. Uzun dönem ikamet için başvuruda bulunan yabancının başvuru tarihi itibarıyla son üç yıl içinde sosyal yardım alması halinde talep olumsuz değerlendirilir.

8. Kendisi veya varsa ailesinin geçimini sağlayacak yeterli ve düzenli finansal kaynaklara sahip olması gereklidir.

Yeterli ve düzenli gelir için;

1. Yabancı, başvuru yaptığı yıl geçerli olan net asgari ücretten az olmamak kaydıyla aylık giderlerini karşılayabiliyor olmalıdır.

2. Yabancı, her aile üyesi ve kendisi için asgari ücretin 1/3’ü kadar gideri karşılayabiliyor olmalıdır.

3. Üçüncü kişilerin taahhütleri gelir kaynağı tespit edilirken kabul edilmemektedir.

4. Geçerli sağlık sigortasına sahip olunmalıdır.

5. Kamu düzeni ya da güvenliği açısından tehdit oluşturmaması gerekmektedir.

Gerektiğinde başvuran yabancının kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından bir tehdit arz edip etmediği ilgili güvenlik birimlerinden alınan destekle araştırılabilmektedir.

Göç Politikaları Kurulunun belirlediği şartlara sahip olduğundan dolayı uzun dönem ikamet izni verilmesi uygun görülen yabancılar için sadece 5. maddedeki şart aranır. Diğer şartlar aranmaz.

UZUN DÖNEM İKAMET İZNİNİN SAĞLADIĞI HAKLAR NELERDİR?

Uzun dönem ikamet izni bulunan yabancılar;

1. Askerlik görevini yerine getirme yükümlülüğünden muaftırlar.

2. Seçme ve seçilme hakkından yararlanamazlar, kamu görevlerine giremezler ve muaf olarak araç ithal edemezler.

3. Sosyal güvenlikle ilgili ilişkin kazanılmış haklar saklı olup, bu tür hakların kullanımında ilgili kanunlarda bulunan hükümlere tabi olurlar.

4. Bu kişilerin, Türkiye’deki seyahat, çalışma, ticari faaliyet, miras, ikamet, yatırım, menkul ve gayrimenkul satın alma ile ilgili işlemleri, ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından Türk vatandaşlarına uygulanan mevzuata göre yürütülür.

Ancak; Uzun dönem ikamet izninde sağlanan hak ve yükümlülüklerin kullanılmasında özel kanunlarda Türk vatandaşı olması şart koşuluyla, izin almış olan yabancılar bu haklardan yararlanamazlar.

UZUN DÖNEM İKAMET İZNİ HANGİ HALLERDE İPTAL EDİLİR VE YENİDEN MÜRACAAT YAPILIR MI?

Kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından ciddi tehdit oluşturduğu ilgili güvenlik birimlerinin desteğiyle tespit edilen yabancıların uzun dönem ikamet izinleri iptal edilir. Bu gerekçeyle uzun dönem ikamet izni iptal edilen yabancılar Kanunda belirtilen ikamet izni türlerinden birini almak üzere başvuru yapamazlar.

Sağlık, eğitim, ülkesinde gerçekleştirmesi gereken zorunlu kamu hizmeti veya görevi gibi durumlar hariç olmak üzere kesintisiz bir yıldan fazla Türkiye dışında kalan yabancıların uzun dönem ikamet izinleri iptal edilir. Bu gerekçeyle uzun dönem ikamet izni iptal edilen yabancılar, başvuruda bulunarak izinlerini tekrar geri alabilirler.

İdare yapılan müracaat üzerine tekrar ve öncelikle değerlendirme yaparak kararı en geç bir ay içinde verir.